“Iets voor de familie en de cliënt betekenen, ze verliezen al zoveel.”

Zondag 15 december 2019

Joke is met vervroegd pensioen gegaan afgelopen juni en Danielle is toen gestart als begeleider op de dagbehandeling voor jonge mensen met dementie bij Vivent.

Dagbehandeling JMD Vivent

Joke neemt ons mee, “ik heb 16 jaar gewerkt bij de dagbehandeling van Vivent. Tien jaar geleden mochten we de dagbehandeling JMD opzetten. Het was eigenlijk echt pionieren. De eerste 10 cliënten waren nog jong, stonden midden in het leven en zochten meer interactie, ondersteuning en vooral ook beweging. Echt heel anders dan de reguliere groep die we al draaiden. We zijn gestart met een programma, door kennis en scholing ontwikkelden we in de loop der jaren en natuurlijk door meteen te reageren op wat je zag gebeuren.”

Danielle vertelt, “na de intake hebben we eerst zes weken om te observeren. In die weken zien we wat iemand echt nodig heeft. We zijn ook duidelijk in hoe we werken. We maken samen een behandelplan met doelen. De verwachtingen leggen we niet te hoog, we willen geen druk leggen op de cliënten. We laten ze zien dat ze er niet alleen voor staan met deze ziekte. Het ontmoeten van lotgenoten en behouden van eigen regie is heel belangrijk. Men mag zichzelf zijn en men ziet dat andere cliënten dezelfde problematiek ervaren. Dat kan helpen bij het accepteren van de situatie”.

“Gelukkig stellen ze de diagnose nu eerder dan 10 jaar geleden”, vult Joke aan. “Je kijkt naar de persoon die binnen komt. Wat voor doel willen we stellen en kijken dan naar de activiteiten en behandeling die bij de cliënt passen. We blijven kijken of een behandeling nog past. Als de fysiotherapie niet meer lukt, dan stopt het ook en zoeken we naar een andere vorm van bewegen. Ook de thuissituatie houden we in de gaten. Wij adviseren en sturen, maar uiteindelijk beslist de familie.”

Wij moeten onszelf zijn, want ze voelen je feilloos aan

“We staan naast de cliënt, we kijken hoe ze zelf tot actie komen en tot hoever ze de logica van een handeling nog inzien en hoe we ze hierin kunnen ondersteunen”, vertelt Daniëlle. “Het team is goed op elkaar ingespeeld. We hebben dezelfde werkwijze, maar moeten wel onszelf zijn. Als we dit niet zijn voelen de cliënten dit feilloos aan. Naast de cliënt begeleiden zijn we er ook voor de mantelzorgers, zij kunnen ons altijd bellen.”

“Naast het team van begeleiders hebben we de behandelaren zoals de psycholoog, logopedist, ergotherapeut, fysiotherapeut, muziektherapeut en casemanager JMD voor de thuissituatie. Bijvoorbeeld van muziek weten we dat dit als laatste wordt aangetast door de dementie. Met muziek kunnen we ervoor zorgen dat emoties naar boven komen waardoor de cliënt gemakkelijker kan praten. Zo kunnen we iedereen op een andere manier ondersteunen.”

We leren elkaar kennen

“Als activiteit hebben we de gespreksgroep, de begeleider en psycholoog bieden deze aan. Dit is voor cliënten die behoefte hebben om hun verhaal en ervaringen met lotgenoten te delen. Dit is echt heel belangrijk. Ze herkennen dezelfde problemen of reacties van anderen en zijn meevoelend voor elkaar en steunen elkaar”, geeft Joke aan. “We gaan ook veel naar buiten, wandelen, door te bewegen komen veel verhalen los. We praten samen met enkele cliënten en soms hebben we één op één contact, cliënten blijven dan even achter om hun persoonlijke verhaal te delen.”

Daniëlle geeft aan, “Laatst had ik het met de groep over talenten. Het was voor iemand heel confronterend omdat de cliënt heel goed was in sport en dit nu niet meer kon. Bij de dagbehandeling kan ik hiervoor de fysio inschakelen en dan kunnen we samen kijken wat er nog wel kan en hoe de cliënt zich dan ook weer zichzelf kan voelen. Doordat ze dit met je delen leren we ze nog beter kennen en dan is de activiteit echt een middel.”

“In één groep zitten cliënten met verschillende ziektebeelden, het is fijn om te kunnen differentiëren. Doordat we de groepen op een bepaalde manier samenstellen kunnen we het zo regelen dat we zo min mogelijk hinder van elkaar hebben”, voegt Joke nog toe.

Geen één dag is hetzelfde

“Voor jonge mensen met dementie is structuur heel belangrijk. Vaste tijden, een ritme. Maar door de verschillende ziektebeelden zoals Fronto-temporale dementie (FTD), Alzheimer of Vasculaire dementie is er geen één dag hetzelfde. Iedere cliënt reageert weer anders op prikkels. Ook is de invulling van de dag afhankelijk van hoe het gaat met de cliënten. We snappen dat ze ’s middags moe zijn. Maar als ze de bus instappen en zeggen dat ze een leuke dag hebben gehad, dan geeft mij dat voldoening”, zegt Joke. “En als ze dan in de ochtend weer blij zijn om je te zien, dan kan ik zeggen daar doe ik het voor”.

Ik leer hier nog iedere dag

“Tijdens mijn vorige werk in een verpleeghuis kreeg ik te maken met een bewoner met FTD” vertelt Daniëlle. “Dat vond ik heel indrukwekkend, het is me altijd bijgebleven. Het was mijn eerste kennismaking met een jonge bewoner met dementie. De leeftijd was anders maar ook het gedrag was anders. FTD heeft een specifiek ziekteverloop wat zich kenmerkt in het vertonen van ander gedrag en emoties. Maar er zijn ook veranderingen merkbaar in taalvaardigheid zoals belemmeringen in spreken, begrijpen, lezen en schrijven.”

Ik leer hier iedere dag”, vertelt Daniëlle verder, “door de andere functie en door me nog meer te verdiepen in de ziektebeelden. Heel belangrijk is de benaderingswijze. Hoe je ze kunt ondersteunen door ze niet te confronteren dat ze iets niet meer kunnen, maar door bijvoorbeeld alleen de jas vast te houden zodat ze deze dan wel zelf aan kunnen krijgen. Het niet hoeven vragen is voor hen al prettig. En van belang is om mensen met respect te behandelen, omgaan met cliënten zoals je zelf ook wenst hoe mensen met jou omgaan.”

Ik heb altijd voldoening uit mijn werk gehaald

”Het werk heeft mij altijd voldoening gegeven omdat het mij veel uitdaging gaf”, vertelt Joke. “Door levenservaring kunnen we ons heel goed inleven in de partners en kinderen van onze cliënten. Je weet wat er in de thuissituatie kan gebeuren en dit proces kunnen we samen met de casemanager JMD en de psycholoog begeleiden. Na 16 jaar bij Vivent heb ik besloten om met vervroegd pensioen te gaan. Mijn echtgenoot was al met pensioen. Nu willen we meer gaan reizen, fietsen, lezen, wandelen en kijken wat erop ons pad komt. Oppassen op de kleinkinderen blijft ook een mooie hobby.”

Hier kunnen ze alles los laten

“Als mensen op de dagbehandeling zijn kunnen ze thuis loslaten. Soms lopen ze thuis nog op hun tenen, omdat ze daar nog een rol hebben van partner of ouder. Sommigen zien ertegenop om bij een groep te zijn de hele dag. Daar zoeken we dan oplossingen voor. Soms komen mensen halve dagen, omdat dit beter is met de balans van hun leven op dat moment. Misschien kan de cliënt nog tenniscompetities meedoen en kan daarom alleen in de ochtend. Of komt het op bepaalde dagen prettig uit omdat de partner dan moet werken”, geeft Joke aan.

Daniëlle zegt, “maar we zijn er ook voor partners. We hebben 8 bijeenkomsten (partnerondersteuningsgroep) ter ondersteuning van de problemen thuis. Als het daar rustiger is heeft iedereen daar ook baat bij. Het is belangrijk om te leren wat de ziekte doet met je partner en hoe je daarmee om kunt gaan. We zien dat de partners elkaar na deze bijeenkomsten ook nog wel eens opzoeken, want ook zij vinden lotgenoten in elkaar.”

We bouwen hier echt een band op met elkaar

“En dan komt het moment dat de dagbehandeling te zwaar wordt voor een cliënt. Ook daar begeleiden we in. Samen wordt er gekeken voor een passende oplossing. Dit kan binnen Vivent Mariaoord, daar hebben we de verpleegafdeling voor jonge mensen met dementie, Kattenbosch. Er is contact met collega’s van de verpleegafdeling om in de toekomst met enkele cliënten bij Kattenbosch koffie te gaan drinken”, zegt Daniëlle. “Sommige cliënten hebben hier behoefte aan. Dat kan helpen in het maken van een keuze. Cliënten ontmoeten daar oud-cliënten van de dagbehandeling.”

“Als ze op Kattenbosch zijn gaan wonen zien we ze hier soms nog op de dagbehandeling om bijvoorbeeld deel te nemen aan een lange wandeling of om aan te sluiten bij een gespreksgroep. Maar andersom is het ook mogelijk dat een cliënt ondersteunt bij Kattenbosch, door het voortduwen van een rolstoel tijdens de wandelactiviteit van de verpleegafdeling. Er wordt gekeken naar de mogelijkheden van cliënten en bewoners, dat verbindt de dagbehandeling JMD en de verpleegafdeling JMD. Daarnaast kunnen bewoners van Kattenbosch die net wat meer uitdaging behoeven naar de dagbehandeling daar is twee keer in de week een tussengroep. Omdat wij de cliënten al goed kennen is het ook fijn dat we als begeleiders een ‘warme’ overdracht kunnen doen aan onze collega’s bij Kattenbosch. Dat geeft ons ook een prettig gevoel”, zegt Joke.

Volg ons op